UNIVERSITETI I TIRANES – FAKULTETI I SHKENCAVE NATYRORE – FAKULTETI I EKONOMISE

LENDA : ORGANIZIM DHE ARKITEKTURE  E KOMPJUTERAVE

Arkitektura e kompjuterave është shkenca dhe arti i përcaktimit,  përzgjedhjes dhe kombinimit të komponentëve hardware me qëllim krijimin e një sistemi kompjuterik që kënaq objektivat e fiksuar paraprakisht që lidhen me funksionin, perfomancën, koston dhe konsumin.

Arkitektura e kompjuterave shërben pra për të bërë kompromiset e duhura, me qëllim që sistemi kompjuterik i krijuar të kënaqë kërkesat fillestare të projektimit.

I) Qellimi i Lendes

Te studiohet dhe analizohet ndertimi,  funksionimi dhe faktoret qe ndikojne ne elementet software dhe hardware te nje sistemi kompjuterik.

II) Rezultatet e pritshme

Studentet ne perfundim te kesaj lende do te jene ne gjendje te:

• Te kuptojne nderimin e bashkesise se instruksioneve dhe nderfaqësimin hardware/software.
• Te kuptojne micro-arkitekturen e procesorit dhe teknologjine pipeline.
• Te kuptojne organizimin  e memorjes, memorjen virtuale dhe cache.
• Te kuptojnë perfomancën e një sistemi kompjuterik ; si përcaktohet  dhe si llogaritet.
• Te kuptojne funksionimin e mekanizmit te hyrje-daljeve.
• Te kuptojne arkitekturat e procesoreve paralele dhe implikimet qe sjellin ato ne programim.

III) Metodat e mesimdhenies.

Ndjekja e planit te leksioneve:

PJESA I . PARAQITJA E NJESIVE THEMELORE TE NJE KOMPJUTERI

1. Funksioni dhe struktura e njesise se kontrollit.
2. Kujtesa, hierarkia e kujtesave.
3. Formati i te dhenave dhe njesia e perpunimit.
4. Shumatoret, sintetizimi i ALU.

PJESA II. BASHKESIA E INSTRUKSIONEVE DHE MENYRAT E ADRESIMIT

1. Makinat virtuale
2. Struktura e instruksioneve, struktura teorike, Stuktura reale e instruksioneve. Shembuj formatesh te instruksioneve.
3. Makinat me zero, nje dy dhe tre adresa. Arkitektura load/store.
4. Menyrat e adresimit, adresat logjike, fizike, efektive, etj.
5. Klasifikimi i instruksioneve.
6. Procesoret RISC dhe CISC, krahasim i tyre.

PJESA III. MENYRAT E ORGANIZIMIT TE NJESISE QENDRORE

1. Menyrat e komunikimit brenda njesise qendrore, buset.
2. Ndertimi i “datapath”. “Dapath” me nje cikel clocku dhe disa cikle clocku.
3. Organizimet elementare te njesise qendrore, Struktura me nje bus. strukturat me dy buse, strukturat me tre buse.
4. Organizimi i njesise qendrore me regjistra te pergjitheshem.
5. Procesoret pipeline, realizimi i pipeline, “pipeline hazards” etj.

PJESA IV. NJESIA E KONTROLLIT. SEKUENCORET  I  KOMANDAVE

1. Perkufizime, koncepti i clock-ut.
2. Sekuencore te tipit hardware.
3. Sekuencoret e mikroprogramuar, modeli “Wilkes”, kodimi, adresimi i mikroisntruksioneve.
4. Analiza e nje procesori elementar.
5. Performancat e procesoreve dhe matja e tyre.

PJESA V. KUJTESA DHE ORGANIZIMI I SAJ

1. Teknologjite dhe hierarkia e kujtesave
2. Karakteristikat e paisjeve te kujteses
3. Menyrat e kapjes se informacionit (Access  Modes)
4. Kujtesat SRAM, Kujtesat DRAM
5. Kujtesa cashe, parametrat e funksionimit, llojet etj.

PJESA VI. KOMUNIKIMI I NEN-SISTEMIT QENDROR ME AMBJENTIN E JASHTEM 

1. Funksioni dhe struktura e nen-sietmit periferik
2. Ndarfaqet, buset I/O
3. Menyrat ose teknikat e realizimit te hyrje/daljeve
4. Menyra me bllokim, shembuj
5. Menyra me testim te gjendjes, shembuj
6. Menyra me nderpreje (interrupsion), funksionimi, prioritetet, maskimi, percaktimi i origjines, etj.
7. DMA, ndertimi i kontrollorit DMA, funksionimi, menyrat DMA
8. Procesoret I/O, instruksionet i/o, programet kanal; ndertimi i IOP.

PJESA VII. PROCESORET PARALELE

1. Arkitektuarat paralele te procesoreve (SIMD, MIMD, MISD, VLIW etj.). Specifikat e tyre.
2. Organizimi tipik i nje procesori SIMD. Zgjerimet e mundeshme te nje SIMD. Shembuj.
3. Arkitekturat MIMD. Ndertimi dhe funksionimi i nje procesori MIMD.
4. Ndertimi  i nje procesori VLIW. Paralelizmi explicit (EPIC).

IV) Menyrat e Vleresimit

Per te vleresuar studentet merren parasysh:

1)         Detyra e kursit.

2)         Provim i ndërmjetëm.

3)         Laboratorë.

4)         Provim perfundimtar.

V) Detaje te procesit te vleresimit

1)         Detyra e kursit teston punen e pavarur te studenteve mbi zhvillimet e reja ne arkitekturen konpjuterike.

2)         Provimi perfundimtar teston njohurite e te gjithe lendes.

VI) Programi sipas javeve

1. Funksioni dhe struktura e njesise se kontrollit, Kujtesa, hierarkia e kujtesave.Formati i te dhenave dhe njesia e perpunimit, Shumatoret, sintetizimi i ALU.
2. Makinat virtuale, Struktura e instruksioneve, struktura teorike, Stuktura reale e instruksioneve. Shembuj formatesh te instruksioneve.
3. Makinat me nje dy dhe tre adresa, Menyrat e adresimit, adresat logjike, fizike, efektive, etj. Klasifikimi i instruksioneve dhe Procesoret RISC dhe CISC, krahasim i tyre
4. Menyrat e komunikimit brenda njesise qendrore, buset. Organizimet elementare te njesise qendrore, Struktura me nje bus. strukturat me dy buse. strukturat me tre buse
5. Organizimi i njesise qendrore me regjistra te pergjitheshem. Procesoret pipeline, realizimi i pipeline, “pipeline hazards” etj
6. Perkufizime, koncepti i clock-ut. Sekuencore te tipit hardware
7. Sekuencoret e mikroprogramuar, modeli “Wilkes”, kodimi, adresimi i mikroisntruksioneve
8. Analiza e nje procesori elementar. Performancat e procesoreve dhe matja e tyre
9. Teknologjite dhe hierarkia e kujtesave. Karakteristikat e paisjeve te kujteses. Menyrat e kapjes se informacionit (Access  Modes)
10. Kujtesat SRAM, Kujtesat DRAM. Kujtesa cashe, parametrat e funksionimit, llojet etj
11. Funksioni dhe struktura e nen-sietmit periferik. Ndarfaqet, buset I/O.
12. Menyrat ose teknikat e realizimit te hyrje/daljeve. Menyra me bllokim, shembuj. Menyra me testim te gjendjes, shembuj. Menyra me nderpreje (interrupsion), funksionimi, prioritetet, maskimi, percaktimi i origjines, etj.
13. DMA, ndertimi i kontrollorit DMA, funksionimi, menyrat DMA. Procesoret I/O, instruksionet i/o, programet kanal; ndertimi i IOP.
14. Analize e procesoreve paralele, Dallimet ndermjet tyre. Procesoret SIMD.
15. Ndertimi dhe funksionimi i procesoreve MIMD dhe VLIW.

Ky sajt përdor Akismet-in që të reduktojë mesazhet e padëshiruar. Mësoni se si përpunohen të dhënat e komenteve tuaja.